پارکینســون چیست؟
پارکینســون چیست؟
بیمــاری پارکینســون یــک اختلــال مزمــن پیشــرونده و تخریــب کننــدۀ عصبــی اســت کــه در سرتاســر جهــان و در تمــام گروههــای قومــی و در هــر دو جنــس رخ میدهــد و بهعنــوان دومیــن بیمــاری تخریــب کننــدۀ عصبــی رایــج در بیــن افــراد پــس از بیمــاری آلزایمــر میباشــد. میــزان شــیوع ایــن بیمــاری در افــراد بــاالی 50 ســال حــدود 2 درصد گـزارش شـده اسـت. شـروع بیمـاری پارکینسـون میتوانــد خانوادگــی یــا انفــرادی، اولیــه یــا تأخیــری، بــا نشــانه و یــا بــدون نشــانه باشــد پارکینسونیســم یــا پارکینســون ثانویــه در اثــر مســمومیت بــا منگنــز، مســمومیت بــا مونوکســید کربــن، ضربــۀ مزمــن و مـداوم بـه سـر و برخـی مـواد مخـدر تزریقـی ممکـن اسـت ایجـاد گـردد کـه عالیمـی مشـابه بـا پارکینسـون دارد. اولیـن گزارشــات مربــوط بــه پارکینسونیســم بــه 5000 ســال قبــل ز میــاد در هندوســتان بــر میگــردد تــا اینکــه در ســال 1817 دکتـر جیمـز پارکینسـون اولیـن گزارشـات مربـوط بـه بیمــاری پارکینســون را ارائــه داد بیمـاری پارکینسـون همـراه بـا اختـاالت حرکتـی میباشـد کــه میتــوان بــه ســفتی عضالنــی، لــرزش در حــال اسـتراحت، آکینـزی یـا مشـکل در شـروع حـرکات، کاهـش حــرکات خودبهخــودی و برادیکینــزی یــا آهســته بــودن حــرکات، ضعــف در حفــظ تعــادل، کاهــش حــرکات وابســته یعنـی حـرکات ناخـودآگاه طبیعـی بـدن ماننـد تغییـر حـاالت چهــره بــه هنــگام صحبــت کــردن اشــاره کــرد در اثــر ایــن بیمــاری 50 تــا 70 درصــد نورونهــای دوپامینرژیــک ناحیــۀ متراکــم جســم ســیاه تخریــب میشــوند.
افزایش سن
در افـراد طبیعـی بـا افزایش سن میـزان دوپامیـن و تعـداد گیرنده هــای آن در داخــل عقده هــای قاعــدهای بــه طــور دایـم کاهـش یافتـه و ظاهـرا ایـن تسـریع در کاهـش موجـب بــروز بیمــاری پارکینســون میگــردد.
عوامل محیطی
اگرچـه اکثـر مـوارد بیمـاری پارکینسـون ارثـی نیسـتند امـا منشــاء آنهــا بــه میــزان زیــادی نامشــخص باقــی مانــده اســت. مطالعــات اپیدمیولوژیــک مشــخص کــرده اســت کــه عوامــل محیطــی در آســیب تخریــب کننــدۀ عصبــی نقــش مهمــی ایفــاء میکننــد. ایــدۀ مشــارکت عوامــل محیطــی از کشـف سـم MPTP ناشـی شـده اسـت کـه ایـن محصـول بــه صــورت انتخابــی در انســان و مدلهــای آزمایشــگاهی باعــث مــرگ نورونهــای جســم ســیاه میشــود. مطالعــات اپیدمیولوژیــک حاکــی از ایــن اســت کــه قــرار گرفتــن در معــرض آفتکشهــا، فلــزات، بــی فنیــل پرکلــرات، برخــی حاللهــا، برخــی مــواد دیگــر خطــر ابتــاء بــه بیمــاری پارکینســون را افزایــش میدهنــد.
عوامــل محیطــی آسیبرســان توســط ســه مکانیســم:
- القــاء تولیــد ROS
- تغییــر متابولیســم میتوکندریایــی
- تغییــر ســیکل اکسیداســیون احیــاء، اســترس اکســیداتیو ایجــاد میکننــد
- اســترس اکســیداتیو اغلــب به عنــوان یکــی از علــل اصلــی پیشــبرد انحطــاط جســم ســیاه معرفــی میشــود.
- در مطالعــات متعــدد آســیبپذیری بــاالی نورونهــای دوپامینرژیــک جســم ســیاه بــه گونههــای واکنش پذیــر اکســیژن بــه اثبــات رســیده اســت.
عوامل ژنتیکی
حـدودا ً 5 تـا 10 درصـد مـوارد بیمـاری پارکینسـون را مـوارد ارثــی شــامل میگردنــد کــه در اثــر جهــش در یــک ســری ژنهــای خــاص رخ میدهنــد. عمدتــاً ایــن مــوارد در ســنین پایینتــر از حــد عــادی رخ میدهنــد. عوامــل انــدوژن کــه میتوانـد باعـث ایجـاد بیمـاری شـوند بـه دو دسـته تقسـیم میشـوند، یکسـری بـر اسـاس تـوارث مندلـی بـه ارث رسـیده میشــود و بــه صــورت خانوادگــی بــا بررســی شــجرنامه مشــخص میشــود و یکســری از وراثــت مندلــی تبعیــت نمیکنــد و بــر اثــر جهشهــای منفــرد در افــراد دیــده می شــود. در ابتـلـاء بــه بیمــاری پارکینســون هــم ژنهــای مغلـوب و هـم ژنهـای غالـب اثـر دارنـد ولـی نحـوۀ اثرشـان بــا هــم متفــاوت اســت.
دیدگاهتان را بنویسید